Probeer je wel eens je kind in slaap te krijgen wanneer jíj dat wilt? Vaak lijkt dit een onmogelijke misse. Weet je waarom? Omdat alles moet kloppen wil je kind in slaap kúnnen vallen. En dan heb ik het niet alleen over de slaaptechnische zaken. Naast hoe alles overdag verloopt (zoals bijvoorbeeld emotionele, psychologische, fysieke, sociale en voedingsgerelateerde factoren), is ook de biologie een belangrijke factor die meedoet in de slaappuzzel.

Circadiaan ritme

Wanneer, hoe vaak en hoe lang we slapen wordt in eerste instantie geregeld door het circadiaan ritme, bestuurd door onze interne biologisch ‘hoofdklok’. Deze hoofdklok in ons lichaam bestuurt weer vele andere lichaamsklokjes, zowel op orgaan- als celniveau. En om het nog ingewikkelder te maken: er zijn vele factoren (in jezelf en vanuit je omgeving) die dat circadiaan ritme weer beïnvloeden.

Licht

Licht bijvoorbeeld is zo’n factor. Licht heeft grote invloed op de afgifte van melatonine, het slaaphormoon. Dit hormoon maakt ons slaperig en verbetert de kwaliteit van slaap. Natuurlijk daglicht reguleert het circadiaan ritme, terwijl bijvoorbeeld blauw spectrum licht (wat veel schermpjes afgeven maar ook veel nachtlampjes!) de melatonine productie onderdrukt.

Hormonen, melatonine en cortisol

Hormonen beïnvloeden het circadiaan ritme: melatonine maakt zoals gezegd slaperig, cortisol maakt ons bijvoorbeeld ’s ochtends klaar voor de dag en helpt ons om door te kunnen halen als het nodig is, terwijl we moe zijn. Je kunt je voorstellen dat dit dus in goede balans moet zijn.

En dan zijn er nog tal van andere invloeden op het circadiaan ritme zoals activiteitenniveau, voeding, sociale interactie, gewoonten. Om er maar wat te noemen.

Andersom beïnvloedt het circadiaan ritme ook weer van alles. Zo beïnvloedt het de timing van je slaap-waak cyclus of bepaalde fysieke functies zoals urineproductie, bloeddruk en hongergevoel. Een complexe puzzel dus waarbij veel stukjes op hun plek moeten vallen om biologisch gezien goed te kúnnen slapen, ook al beheers je alle technische vaardigheden om te kunnen slapen.

Holistische blik

Het is dus erg belangrijk om naar al die puzzelstukjes te kijken als een kindje slaapproblemen heeft. En het geheel met een holistische blik te ontrafelen. Want slaap is zo ontzettend belangrijk! Het zorgt ervoor dat we voldoende energie houden en voldoende kunnen herstellen van alles. Het zorgt voor een beter geheugen, hogere cognitieve en fysieke prestaties. En ook al weten we nog lang niet alles over waar slaap allemaal  goed voor is, één ding is duidelijk: zonder slaap voelen we ons vreselijk!