Hoe leer ik mijn baby doorslapen?

Als je net ouder bent geworden zal deze vraag je meer dan je lief is worden gesteld: Slaapt hij al door? Blijkbaar wordt het als een grote prestatie gezien als je kind zo snel mogelijk doorslaapt. Gek eigenlijk, dat dit in veel gezinnen misschien wel het eerste is dat ‘s ochtends aan de ontbijttafel wordt besproken: Hoe was de nacht? Is hij wakker geworden? Heeft hij het goed gedaan?

Wij slapen ook niet door!

Ik zal je vertellen, jij slaapt ook niet door! Velen van ons zijn zich daar van bewust. Je wordt wakker en je hebt dorst, je moet naar het toilet, je bent hyper over dat leuke uitje de volgende dag of je ligt te piekeren over die vergadering op je werk. En zelfs als zulke zaken je niet uit je slaap houden word je wel zo’n 6x per nacht wakker. Simpelweg omdat je dan de transitie maakt van het ene slaapstadium naar het volgende (een zogenaamde transient arousal). Omdat wij geleerd hebben hoe we met dat waken om kunnen gaan (je gaat plassen, je gaat rationaliseren en relativeren, doet een raam open als je het warm hebt, je schopt je snurkende partner of wat dan ook) lukt het vaak om weer in slaap te komen (maar ook alleen als we zelf een gereguleerd zenuwstelsel hebben). En vaak heb je die transitie momenten tussen slaapcycli niet eens door. Je voelt je veilig, weet jezelf te kalmeren/reguleren en je wordt maar heel licht wakker en schiet zo de volgende slaapcyclus in. Mooi toch?

Verschil in lengte slaapcyclus

Maar waar wij  een slaapcyclus van 90-120 minuten hebben (Carskadon & Dement, 2005), hebben baby’s cycli van ongeveer de helft. En worden dus technisch gezien wel 15x per nacht wakker. En dan verwachten we dat een baby zo snel mogelijk doorslaapt. Is dat wel realistisch?

Onderontwikkeld zenuwstelsel

Het antwoord is nee. Je baby wordt echter niet geboren met een volledig ontwikkeld brein/zenuwstelsel. Rationaliseren en relativeren kan hij nog niet. Zichzelf reguleren en kalmeren kan hij nog niet (of zeer beperkt, en zeker niet vanuit een staat van stress). Technieken om zichzelf weer in slaap te krijgen heeft hij nog niet. Maar wat hij wel kan is communiceren door te huilen als iets niet goed voelt. En wat hij wel heeft is z’n mama en/of papa (of andere primaire zorgfiguur), waar hij op vertrouwt, die veiligheid en troost biedt en helpt hem te kalmeren als hij huilt. Vanuit die basis kan een baby zich ontwikkelen en groeien.

Herdefiniëring

Doorslapen heeft dus een herdefiniëring nodig. Het gaat er niet om dat je kind 5 of zelfs 11 uur aan één stuk slaapt zonder wakker te worden. Het gaat erom dat je kind weer in slaap kan vallen als hij wakker wordt. Het doel is dus niet om door te slapen maar om slaapcycli aan het elkaar te lussen vanuit een gevoel van veiligheid en vanuit een gereguleerd zenuwstelsel.

Dit is niet iets wat je een kind leert of traint met een magische oplossing. Er is geen quick fix. De eerste stap is begrijpen dat wat je baby doet heel normaal is en niet jouw schuld is, je hebt hem niet verpest of verwend. En de vervolgstappen hangen sterk van je kindje en zijn situatie af.

Ontwikkeling 

Kan een baby zichzelf leren kalmeren? Nee, dat kan niet. Die emotieregulatie komt met de jaren als het brein zich verder ontwikkelt en rijpt én in de context van co-regulatie. Maar hoe kan een kind dan ‘leren’ om zelfstandig in slaap te vallen of door te slapen, zul je je afvragen? Door hem bij voorbaat al die kalmte, rust en voorspelbaarheid te geven. Door het juiste (unieke) ritme te hanteren dat bij jouw kind en gezin past en de condities door de dag heen kloppend te maken. Door er te zijn en te reageren op de signalen van je kind, zodat hij afhankelijk mag zijn van jouw hulp en ondersteuning. Door een goede slaaphygiëne te creëren. Door zélf kalm te blijven. Door hem jouw gereguleerde brein ‘uit te lenen’. Zodat je kind vanuit rust, regulatie, veiligheid en vertrouwdheid de slaap in kan glijden.

Referenties:

Carskadon, M. A., & Dement, W. C. (2005). Normal human sleep: an overview. Principles and practice of sleep medicine, 4(1), 13-23.