Ouders/verzorgers maken zich vaak zorgen over of hun peuter wel genoeg slaap krijgt. Daarom een blog specifiek over deze leeftijdscategorie. Hoeveel slaap is normaal voor een peuter?

Methodologische problemen

Het probleem bij de gemiddelden die vaak geadviseerd worden is dat het onderzoek betreft waarbij niet de daadwerkelijke slaaplengte is gemeten maar de perceptie van de ouder/verzorger. Er wordt daarbij door de ouder/verzorger geschat hoe lang het kind heeft geslapen. Ouderrapportage is echter niet betrouwbaar. Slaapduur wordt veelal overschat, terwijl het aantal keer nachtwaken juist wordt onderschat; een kind wordt vaker wakker zonder de ouder/verzorger te signaleren, en dit wordt niet gerapporteerd. Met andere woorden: ouders/verzorgers vertellen dat hun kind langer slaapt dan het daadwerkelijk doet en minder vaak wakker wordt dan het daadwerkelijk doet. Ouderrapportage is betrouwbaarder bij gezinnen die samen slapen, simpelweg omdat de ouder/verzorger het slaap- en waakgedrag van hun kind beter opmerkt.

Als je dan afgaat op die geadviseerde gemiddelden, en je hebt een kind dat een slaapbehoefte heeft die lager ligt, is dit het recept voor problemen rondom bedtijd, gebroken nachten of vroeg waken.

Tijd om dus wat onderzoek te ontrafelen waarbij betrouwbaardere meetmethoden gebruikt werden.

Hoeveel slaap is normaal voor een peuter?

National Sleep Foundation

The National Sleep Foundation (Hirschkowitz et al., 2015) geeft als aanbeveling een slaapduur een range van 10-13 uur slaap per etmaal. Maar, een slaapduur van 9 of 10 uur, of juist 15 of 16 uur achten zij ook passend. De National Sleep Foundation geeft deze aanbeveling na ‘stemming’ door een multidisciplinair expertpanel, gebaseerd op een evaluatie van gepubliceerde wetenschappelijke studies (312 studies) op het gebied van slaap en gezondheid.

The National Sleep Foundation geeft ook aan dat het van belang is te onthouden in de gebruikte literatuur vaak geen onderscheid gemaakt wordt tussen ‘tijd in bed’ en werkelijke slaaptijd. De werkelijke slaaptijd is meestal minder dan de tijd in bed, wat zorgt voor hogere schattingen van de slaapduur. Kortom, de variatie in de aanbevolen range is groot, waarbij een totale slaaphoeveelheid van 9 uur per etmaal ook nog heel normaal kan zijn.

Galland et al. (2012)

De gemiddelden die Galland et al. (2012) rapporteren zijn gebaseerd op een systematische review van de wetenschappelijke literatuur. Data in de studies die werden geëvalueerd werden geëxtraheerd uit vragenlijst- of dagboekgegevens uit 34 in aanmerking komende studies. Tijdens de gegevensextractie werden studies die alleen actigrafische gegevens bevatten uitgesloten vanwege beperkte gegevens voor een meta-analyse. Het betreft hier dus ouderrapportage. Voor 2 en 3 jarigen werd een gemiddelde slaapduur gevonden van 12.0 uren (range 9.7-14.2)

Paavonen et al. (2020)

Paavonen et al. (2020) rapporteren in een studie (950 kinderen van 24 maanden) dat 2-jarigen gemiddeld 11 uur en 54 minuten per etmaal slapen, gemiddeld 10 uren ’s nachts en 1 uur en 54 minuten overdag. Deze bevindingen zijn gebaseerd op informatie vanuit vragenlijsten. Het betreft dus ouderrapportage.

Hoyniak et al. (2019)

Een studie uit 2019 (Hoyniak et al., 2019) bekeek de slaap van 420 kinderen van 30 maanden oud die een jaar lang gevolgd werden. Dit gaf data voor de leeftijden van 30 (N=420), 36 (N=324) en 42 (N=276) maanden), dus voor 2½, 3 en 3½ jarigen.  Door middel van actigrafie werden gegevens verzameld. Actigrafie is betrouwbaarder dan ouderrapportage. Het kind draagt dan een actigraaf (een soort horloge om pols of enkel) dat het rust- en activiteitenpatroon meet op basis van geregistreerde bewegingen. Resultaten waren als volgt: