In navolging op mijn vorige blog wil ik het toch nog maar eens onder de aandacht brengen, omdat ik het zo vaak voorbij zie komen:

Slaapregressies bestaan niet!!!

Niets verleerd

Daarmee ontken ik niet dat er fasen zijn waarin het slapen moeilijker lijkt te gaan dan voorheen. Maar je kind is in zo’n rommelige slaap-periode niet ‘vergeten’ hoe het moet slapen. Je kind is niets ‘verleerd’. Slaap is immers geen aangeleerde vaardigheid (zie mijn eerdere blog hierover).

Geen verlies van verworven vaardigheden

Er is geen sprake van ‘verlies van eerder verworven vaardigheden’. Want dát is wat regressie betekent, het verliezen van eerder (consistent) verworven vaardigheden. En dat is niet het geval, tenminste, als je kind zich veder normaal ontwikkelt. Er zijn namelijk stoornissen waarbij er wel een ontwikkelingsregressie kan optreden zoals bijvoorbeeld bij het syndroom van Rett, Landau-Kleffner syndroom, desintegratiestoornis bij kinderen (syndroom van Heller) of autisme spectrum stoornissen met regressie (ASD-R) (Al Backer, 2015).

Ontwikkeling

Maar bij neurotypische kinderen (kinderen met een gemiddelde neurologische en psychologische ontwikkeling) is er geen sprake van permanent verlies van verworven vaardigheden. Natuurlijk kan een kind na stappen ‘vooruit’ te hebben gezet weer tijdelijk stapjes terug doen, maar dat heet normale ontwikkeling.

Ontwikkelingssprongen

Bij elke ontwikkelingssprong verandert er veel in het neurale netwerk van het brein van je kind en dit kan slaap tijdelijk rommeliger maken. Maar echt niet bij elk kind zie je dat gebeuren.
Dat slapen tijdelijk rommeliger kan verlopen is dus niet gevolg van verlies van verworven of ‘getrainde’ vaardigheid om te slapen. Slapen kon je immers al in de baarmoeder. Het is een gevolg van alles wat er in het brein gebeurt. Het brein is zo druk bezig zich te ontwikkelen, neurale verbindingen te vormen en te versterken, dat het prioriteit geeft aan die ontwikkeling boven slaap.

Waarom kan het slaap beïnvloeden?

• Het is lastiger om je zenuwstelsel te reguleren als je zo druk bezig bent met het leren van nieuwe dingen → dus moeilijker om de kalmte te vinden die nodig is voor slaap.
• Ontwikkeling is nieuw en nieuw is onbekend en onbekend is vaak spannend (op een enthousiaste of angstige manier) → spanning helpt niet mee met slaap.
• Deze spanning kan ook weer zorgen voor extra behoefte aan nabijheid en veiligheid van de ouder/opvoeder en kan een fase van separatieangst inluiden → dit kan effect hebben op (solitaire) slaap.
• Nieuwe dingen leren stopt niet ’s nachts, vaak wordt er veel geoefend in de nachtelijke uren of vlak voor bedtijd (gaan zitten, staan, praten, stemgeluiden oefenen etc.) → dit kan zorgen voor nachtelijke ‘studie-uurtjes’

Wat doe je eraan?

Het antwoord op dergelijke fasen is niet ‘slaaptrainen’ of ‘disciplineren’ of de herhaaldelijke nachtelijke vragen om nabijheid negeren ‘zodat ze niet leren dat ze er aandacht mee krijgen’.

Het antwoord zit hem juist in die verbinding en het beantwoorden van die behoefte aan ondersteuning, veiligheid en nabijheid. Enkel vanuit sterke afhankelijkheid zal er, op het moment dat het kind er klaar voor is, meer onafhankelijkheid ontwikkelen.

Conclusie

Dus, slaapregressies bestaan niet. Je kind is zich aan het ontwikkelen. En de eerste die mij een wetenschappelijke studie kan aanreiken voor het bestaan van slaapregressies krijgt van mij een pluim, want ik heb er tot op heden geen enkele gevonden.