Tips voor slapen op vakantie

Sommige gezinnen merken dat het slapen van hun kinderen op vakantie veel beter gaat dan thuis terwijl het slapen op vakantie bij andere gezinnen soms een drama is.

Hoe kan dat?

Daar zijn verschillende verklaringen voor.

Beter slapen op vakantie

Redenen waarom sommige kinderen op vakantie beter slapen zijn:

• Op vakantie is er meer verbinding en quality time met de mensen die je liefhebt. Kinderen hebben meer ‘special time’; tijd waarin er exclusieve aandacht is voor hen, zonder afleiding. Ouders/verzorgers zijn vaak meer en authentieker emotioneel beschikbaar, en soms ook letterlijk dichterbij (‘s nachts) vanwege kleinere ruimte in het verblijf. Dit vult de liefdesemmer zodanig dat er minder noodzaak is dat emmertje in de nacht nog verder te vullen. Het brengt daarnaast het zenuwstelsel tot rust, en kalmte is bevorderlijk voor slaap.
• Er is veel meer sensomotorische stimulatie. Nieuwe omgeving, nieuwe indrukken en activiteiten voeden de sensomotorische behoefte van kinderen en geven op dat gebied verzadiging, wat weer een positief effect heeft op het zenuwstelsel, voor die kinderen waarbij die behoefte groot is.
• Vaak is er een latere bedtijd op vakantie, door cultuurverschillen, of gewoon omdat er geen tijdsdruk is. Voor kinderen met een natuurlijke lagere slaapbehoefte kan dit positief uitpakken.
• Langer en actiever wakker zijn zorgt voor meer opgebouwde homeostatische slaapdruk, en dit zorgt op zijn beurt voor makkelijker in slaap vallen.
• Soms is meer omgevingsgeluid (bv slapen in een tent of met airco/fan aan) wat onbedoeld of ongemerkt als white noise kan werken. Er is een groep kinderen die daar heerlijk op slaapt.
• Vakantie betekent vaak minder stress bij ouders/verzorgers, en ‘calm breeds calm’. Zogenaamde emotional contagion zorgt ervoor dat de kalmte door het kind wordt overgenomen.
• Er is vaak meer blootstelling aan helder daglicht, wat positief is voor de melatonine productie in de avond/nacht.
• Meer buitenlucht maakt vaak ook meer moe.
• Meer beweging idem dito.
• Minder schermtijd geeft ruimte voor dit alles.

Slechter slapen op vakantie

Andere gezinnen merken juist dat het slapen op vakantie een compleet drama is. Redenen daarvoor kunnen zijn:

• Routines vallen soms weg en er is veel nieuw. Nieuw of ‘anders’ (zoals klimaat, omgeving, tijdverschil, eten) zijn onbekend en onvoorspelbaar en dat kan onveilig en spannend voelen. Dit kan zorgen voor disregulatie, wat slapen kan bemoeilijken.
• Vaak is er een latere bedtijd op vakantie, door cultuurverschillen, of gewoon omdat er geen tijdsdruk is. Voor kinderen met een natuurlijke hogere slaapbehoefte kan dit negatief uitpakken, met vermoeidheid en bijbehorend humeur als gevolg.
• Bekende elementen zoals eigen kamer, beddengoed, geur, temperatuur op de kamer etc. kunnen wellicht niet meegenomen worden, wat voor onrust kan zorgen.
• Op vakantie hebben kinderen veel ervaringen op een dag. Kinderen die al die nieuwe indrukken niet voldoende kunnen verwerken kunnen last hebben van onvoldoende ‘afbouw van de dag’ waardoor ze (hyper)alert kunnen blijven, wat slapen in de weg staat.
• Soms zorgt ongewenst omgevingsgeluid voor meer waakmomenten (bv animatie, bouwwerkzaamheden, campinggeluiden).
• Soms wordt verwacht dat het slapen net zoals thuis gaat, waarmee je bedrogen uit kunt komen. Te hoge verwachtingen kunnen zorgen voor teleurstelling.

Tips