Waarom is een bedtijdroutine of bedtijdritueel belangrijk?

In eerdere blogs heb ik al regelmatig gesproken over het belang van een goed bedtijdritueel. Maar waarom is een bedtijdroutine of bedtijdritueel eigenlijk belangrijk? 

Wat is een bedtijdroutine?

Een bedtijdroutine, ook wel bedtijdritueel genoemd, is een aaneenschakeling van handelingen die je uitvoert voordat je kind gaat slapen. Zelf heb je waarschijnlijk ook zo’n ritueel, je gaat bijvoorbeeld naar boven, doet je pyjama aan, poetst je tanden, gaat nog even naar de wc, je gaat in bed liggen, je leest nog even in een boek, het licht gaat uit en je gaat in de positie liggen waarin je het liefst in slaap valt. Vaak betreft dit, zonder dat we het eigenlijk beseffen, een reeks aan handelingen die we altijd en in dezelfde volgorde uitvoeren. Dit is je bedtijdritueel. Kinderen vinden zo’n bedtijdritueel ook erg prettig en daarnaast draagt het bij aan goede slaap.

Wat is de functie van een bedtijdritueel?

Een bedtijdroutine heeft meerdere functies:

• Het kalmeert, het maakt je kind rustig, als het tenminste uit ‘regulerende’ handelingen bestaat (wat regulerend is verschilt per kind).
• Het is quality-time met je kind, vlak voor het moment dat je kind gaat slapen. Dit helpt je kind om jou even ‘los te laten’ bij het slapen.
• Het geeft je kind signaaltjes dat het moment van slapen eraan zit te komen. Hierdoor komt je kind al in de slaapmodus.
• Het geeft duidelijkheid en voorspelbaarheid. Als we dit, dat en dat doen, volgt daarna het slapen.

Gaat mijn kind dan beter slapen met een bedtijdroutine?

Ja! Vaak wordt de kracht van een bedtijdroutine onderschat. Het consistent instellen en gebruiken van een bedtijdroutine kan, zonder dat er verdere interventies plaatsvinden, al een positief effect hebben op slaap, met name op het wakker worden na inslapen en de slaap-continuïteit (Mindell et al., 2009). Om het breder te trekken, een goede slaap-hygiëne, waar de bedtijdroutine onderdeel van uitmaakt, is geassocieerd met betere slaap bij verschillende onderzochte leeftijdsgroepen (Mindell et al., 2009). De bevindingen uit deze onderzoeken betreffen kinderen met slaapproblematiek maar ook bij de niet klinische populatie wordt gezien dat een consistente bedtijdroutine geassocieerd is met een langere slaapduur ’s nachts bij kinderen van 36 en 42 maanden, én dat de slaapduur verlengd werd wanneer er werd vastgehouden aan die bedtijdroutine  (Staples et al, 2015). Daarbij komt dat er een dosis-afhankelijk effect is: hoe consistenter een bedtijdroutine wordt gebruikt en toegepast en hoe jonger het wordt ingesteld, des te groter is het positieve effect op slaap. Kinderen die als baby al een bedtijdroutine hadden, toonden op latere kinderleeftijd de beste slaap (Mindell et al., 2015).

Wat is dan belangrijk om te onthouden?

• Stel een bedtijdroutine in als je die nog niet hebt!
• Hoe jonger hoe beter!
• Zorg ervoor dat je de bedtijdroutine altijd toepast.
• Gebruik dit ook bij dutjes overdag (een wat ‘uitgeklede’ versie is prima, overdag hoef je immers geen tanden te poetsen).
• Zorg voor een regulerende routine, kies regulerende handelingen voor je bedtijdroutine. Bedenk je dat wat voor het ene kind regulerend werkt voor het andere juist dysreguleert dus stem af op je kind. Voor het ene kind is een potje stoeien regulerend en voor het andere kind rustig een boekje lezen…

Voorbeelden van elementen die je in je routine kunt gebruiken zijn:

• Een voeding (en ja, je mag je kind ook later in slaap voeden!)
• Badje
• Tandenpoetsen
• Massage
• Slaapzakje aandoen
• Knuffelen of juist een potje stoeien (stem af op je kind)
• Voorlezen
• Liedje zingen
• Knuffels welterusten wensen

Zo’n bedtijdroutine hoeft echt geen eeuwigheid te duren, afhankelijk van de leeftijd duurt dit gemiddeld 5 tot 30 minuten. Belangrijker is dat het een duidelijke en vaste volgorde heeft.

Maak zo’n routine je prioriteit, maak het speciaal en stem het af op je kind. En geniet van deze waardevolle momentjes samen, voor je het weet zijn ze groot!