Wist je dat zowel westerse als niet westerse culturen tot de 19^e eeuw helemaal niet sliepen zoals we dat nu doen?

Historie van slapen

Historisch en antropologisch onderzoek toont aan dat vóór de industrialisatie men niet 1 keer in de nacht sliep, maar 2 keer met een wakkere periode er tussenin (Ekirch, 2016; Hegarty, 2012). 1 tot 2 uren na zonsondergang gingen we slapen, tot ergens rond middernacht (goh waar komt de term ‘midder’nacht vandaan?) wanneer we een aantal uren wakker waren, om vervolgens weer te slapen tot de zon op kwam. In die wakkere periode in het midden van de nacht werd het eten voorbereid, huishoudelijke taken verricht, tabak gerookt, de buren bezocht, kinderen verwekt enzovoorts. Een dergelijk patroon met een ‘eerste’ en ‘tweede’ slaap wordt een bifasisch slaappatroon genoemd. 

Realistische verwachtingen

De komst van kunstlicht zorgde ervoor dat mensen langer actief bleven in de avond, wat de mogelijkheid om te rusten deed afnemen. 

De vraag is dus of een nacht van 8 uren (voor volwassenen) of 12 uren (kinderen) aaneengesloten slaap wel zo logisch is…(los van het feit dat 12 uren aaneengesloten slapen überhaupt niet realistisch is voor de meeste kinderen).

Natuurlijke voorkeur

De meeste mensen lijken zich in de hedendaagse tijd wel te hebben aangepast aan een (ongeveer) acht uur durende slaap in de nacht, maar mogelijk ligt de oorsprong van veel slaapproblemen in de natuurlijke voorkeur van het menselijk lichaam voor het slapen in segmenten, en in de overvloedige aanwezigheid van kunstlicht. 

Zet je mensen voor een periode in een onderzoekssituatie met 10 uren daglicht in plaats van 16 uren daglicht zoals we dat gewend zijn in onze maatschappij, dan zie je weer dat slaappatroon verschijnen met 2 slapen in de nacht (Wehr, 1992). Verlengen of verkorten van onze dag kan er dus voor zorgen dat je circadiaans ritme ofwel slaap-waakritme verandert (het slaaphormoon melatonine wordt bijvoorbeeld later of vroeger afgegeven).

Hoe wordt er in de wereld geslapen?

Er wordt nog steeds in segmenten geslapen, over de hele wereld en in vele culturen. En niet alleen bifasisch maar ook polyfasisch (meer dan 2 slaapperioden per etmaal). We worden geboren met een polyfasisch slaappatroon (poly = meer). Baby’s slapen in meerdere korte perioden. Maar er zijn culturen waarin er af en aan geslapen wordt en dit polyfasische patroon blijft bestaan. Veel andere culturen hebben een bifasisch slaappatroon met een langere nachtslaap en een slaapje/siesta overdag.

Conclusie

Hoe normaal is het voor een kind om van 19:00-7:00 te slapen? 

Het is dus echt niet zo gek als er niet in 1 lange ruk wordt geslapen. Cultuur, levensstijl en onze historische erfenis vanuit het pre-industriële tijdperk spelen hierbij zeker een rol.