Wintertijd

Over niet al te lange tijd is het weer zover, de klok wordt verzet. De klok gaat een uurtje terug, dus wanneer het ‘s ochtends 7.00 uur was, is dat na het verzetten van de klok 6.00 uur. Voor velen betekent dit een heerlijk extra uurtje slapen. Voor veel ouders met jonge kinderen daarentegen betekent dit de dag nóg vroeger beginnen. Want je toch al zo vroege vogel gaat misschien wel om 5.00 uur wakker worden in plaats van de gebruikelijke 6.00 uur. En 6.00 uur was al wel vroeg genoeg…

In deze blog geef ik je tips om dit zo soepel mogelijk te laten verlopen. Er zijn verschillende manieren om de aanpassing naar de nieuwe tijd te maken:

Cold Turkey

Cold Turkey, oftewel gewoon gelijk dat hele uur aanpassen, zonder voorbereiding vooraf. Dit geeft het minste denkwerk, je past de dag nadat de klok is verzet alles gelijk aan het nieuwe ritme aan. Dit betekent in de praktijk vaak dat jonge kinderen vroeg wakker worden (een uur eerder) en dat je dan een uur moet rekken naar het eerste slaapje/ eerste voedingsmoment etc. Dit kan zorgen voor vermoeidheid en een niet al te best humeur bij je kind. Veel kinderen kunnen deze verandering prima aan maar andere kinderen zullen hier gevoelig op reageren. Voor hen is er nog een andere optie:

Geleidelijke aanpassing

Geleidelijke aanpassing, door de transitie naar de nieuwe tijd op te delen in bijvoorbeeld 6 dagen. Je kunt ervoor kiezen om 6 dagen vóórdat de klok wordt verzet te starten, of 3 dagen vóór en 3 dagen na, of na het verzetten van de klok de aanpassing in te voeren. Waar je voor kiest is persoonlijk maar het meest praktische is om van tevoren de aanpassing te doen. Veel ouders hebben immers te maken met schooltijden/werktijden en het feit dat sommige delen van Nederland herfstvakantie hebben geeft wat meer ruimte.

Hoe gaat dat in zijn werk?

Dit jaar (2024) wordt de klok verzet in de nacht van 26 op 27 oktober. De klok gaat een uur terug. Heel concreet uitgewerkt start je met het stappenplan op 21 oktober. Stel dat je kind normaal gesproken om 19:30 uur naar bed gaat, dan ziet dit er als volgt uit:

maandag 21-10 → 19:40

dinsdag 22-10 → 19:50

woensdag 23-10 → 20:00

donderdag 24-10 → 20:10

vrijdag 25-10 → 20:20

zaterdag 26-10 → 20:30  en de klok wordt deze nacht verzet waardoor bedtijd op zondag 27-10 weer om 19:30 valt.

Pas niet alleen slaaptijden aan!

Let er wel op dat je niet alleen bedtijd aanpast maar ook:

• Waaktijd in de ochtend:

Probeer die extra 10 minuten per dag alles donker te houden, geen sociale cues te geven, kortom geef het signaal dat het echt nog nacht is. Als je kind huilt op het moment dat er te vroeg gewaakt wordt zijn er manieren om op een liefdevolle manier hier mee om te gaan, zonder het kind het signaal te geven dat de dag al is begonnen.

• De tijden waarop je eet:

Het heeft geen zin alleen slaaptijden aan te passen en niet de tijden van de maaltijden. Hormonen die hongerig dan wel slaperig maken zijn sterk op elkaar ingesteld en moeten opnieuw in balans komen (zoals leptine, grehline, cholecystokinine, orexine en BDNF).

• Slaapjes overdag als die er nog zijn:

Doet je kind nog 1 of meerdere slaapjes, pas dan ook die slaaptijden aan en verlaat deze in een transitieschema net zoals de bedtijd.

• De tijden van je bedtijdritueel:

Zorg ervoor dat ook je bedtijdroutine mee schuift (lees meer over het bedtijdritueel in deze blog), zo ook de tijd vóór je routine waarop je wat meer rust instelt om de dag ‘af te bouwen’.

En verder

Blijf wel goed op de slaapsignalen van je kind letten en de tijd die hij wakker kan zijn, en pas desnoods de intervallen aan. Als je merkt dat je kind na die extra 10 minuten een stuk lastiger in slaap valt kan het zijn dat de stap te groot is en kan je kiezen voor een nog wat langzamere aanpassing. Jonge baby’s kunnen zelfs een extra powernap nodig hebben in de dag om de aanpassing te maken. Sommige kinderen kunnen het prima aan elke dag een kwartier te schuiven, waardoor je met 4 dagen schuiven er ook bent. 

Eenmaal in de wintertijd is niet alles gelijk koek en ei. Je hebt de slaaptijden, eettijden en activiteit-tijden dan wel aangepast aan de nieuwe tijd maar het lichaam doet er echt wel even over om zijn biologische klok aan te passen. Ga ’s ochtends vroeg naar buiten met je kind en pak zoveel mogelijk zon/daglicht. Dit helpt mee om het circadiaan ritme in te stellen.

Blijft je kind vroeg wakker worden, check dan mijn online cursus ‘Vroeg Ochtendontwaken’.

revisies 2019, 2020, 2021, 2022, 2023, 2024