Op een of andere manier blijft het idee bestaan dat reageren op het huilen van onze kinderen niet goed is omdat dit het huilen zou bekrachtigen. Het huilen zou worden beloond met aandacht waardoor het toeneemt. Een aanname die afstamt vanuit de operante conditionering, het leerproces waarbij de respons wordt gecontroleerd door het gevolg (de beloning). Het Skinneriaans concept van bekrachtiging: positieve gevolgen vermeerderen bepaald gedrag en negatieve gevolgen verminderen bepaald gedrag. (lees hier meer).

Kanttekeningen

Maar dat zou betekenen dat aandacht/zorg van de ouder/opvoeder een beloning is. Iets waar je dan klaarblijkelijk wat voor moet doen. Iets wat je moet verdienen. Iets waar je voor moet werken. En iets waar je vooral ook dingen voor moet laten (zoals huilen).

Hoe krom is dat? Een kind zou toch niet voor liefde en verzorging moeten werken? Dat zou het zeer conditioneel maken. Voorwaardelijk. Je krijgt alleen mijn aandacht als je dit of dat doet, of als je dit of dat laat. En in het woord liefde zit mijns inziens toch echt het woord onvoorwaardelijk verwerkt.

Kunstjes leren

Als je op die manier de gedragsuitingen van je kind benadert zit je wel heel dichtbij africhten. Het gaat voorbij aan de reden voor de gedragsuiting, de emotie die het gedrag drijft. Het negeert dat er iets onder zit. En dat is precies wat het kind ervan leert: mijn gevoel is niet belangrijk, ik mag mijn emoties niet uiten.

Te veel liefde?

Je kunt je kind nooit te veel liefde geven. Het is niet zo dat je huilen/zeuren beloont door te troosten. Je leert je kind dat dit een uiting is die er mag zijn, waar je naar luistert. Waarbij troosten iets anders is dan je grens laten varen. Je kunt je grens vasthouden en er toch zijn voor je kind als dit emotie oproept. Dán leer je je kind juist dat elke emotie er mag zijn, dat je als opvoeder niet bang bent voor die emotie, dat het geuit mag worden in plaats van weggestopt en de kop ingedrukt.

Wat wil je je kind leren?

En wat wil je je kind dan eigenlijk leren?

• Val me vooral niet lastig met je emoties want ik wil slapen/rustig koffie drinken/…?
• Jouw gevoelens doen er niet toe.
• Bij mij moet je niet zijn als je bang/verdrietig/boos bent.

Of willen we juist dat onze kinderen weten dat we er zijn? Nu ze klein zijn, reagerend op huilen of zeuren omdat ze nog niet goed kunnen articuleren wat er gaande is. En als ze als puber ergens mee rondlopen of midden in de nacht niet goed weten wat ze met een situatie aan moeten? Heb je dan liever dat je puber dat dan ook maar wegstopt en je er vooral niet lastig mee valt? Of wil je dat hij weet dat je er bent, ook al is het midden in de nacht?

Slapen

Je leert je kind niet om te slapen door nachtelijk huilen te negeren (wat extinctie wordt genoemd), je leert je kind om zijn gedragsuiting (voortkomend uit een onderliggende emotie/behoefte) niet meer te tonen. Met andere woorden, je leert je kind om stil te zijn en niet meer te huilen (dat is die operante conditionering). Sterker nog, de slaap van je kind verandert niet significant, het is de ouderlijke perceptie van die slaap die verandert. Je ervaart zelf meer slaap, gewoonweg omdat je kind geleerd heeft niet meer te signaleren. Aangeleerde hulpeloosheid wordt dit genoemd. Verwar dit niet met ‘leren slapen‘.